Jaki bojler wybrać?
Istnieją różne sposoby na zapewnienie sobie ciepłej wody użytkowej w domu. Jednym z najbardziej znanych rozwiązań jest kocioł dwufunkcyjny, ale generuje dosyć duże zużycie energii. Drugim z najchętniej wybieranych opcji jest kocioł jednofunkcyjny wyposażony w dodatkowy zewnętrzny bojler, inaczej nazywany zasobnikiem ciepłej wody użytkowej. Bojler służy do magazynowania wody, dzięki czemu jest ona stale dostępna dla użytkowników. Zbiornik może współpracować z różnymi źródłami ciepła, np. z kotłem, pompą ciepła, panelami solarnymi, czy też grzałką elektryczną. Właściwy dobór bojlera umożliwia skuteczne podgrzewanie ciepłej wody użytkowej. Na co należy zwrócić uwagę przy wyborze zasobnika ciepłej wody użytkowej? Jakie są skutki nieodpowiedniego doboru pojemności bojlera?
Rodzaje bojlerów
Istnieje kilka rodzajów bojlerów elektrycznych, które różnią się między sobą przede wszystkim sposobem nagrzewania wody oraz kształtem i pojemnością zbiornika. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze podziały bojlerów: ze względu na rodzaj materiału oraz ze względu na konstrukcję.
Podział ze względu na rodzaj materiału
Ten podział obejmuje rodzaj materiału, z którego został wykonany bojler. Najczęściej spotykane materiały to:
-
stal - bojlery stalowe są wytrzymałe i trwałe, a jednocześnie stosunkowo tanie. Mają jednak skłonność do korozji, szczególnie w przypadku, kiedy woda jest twarda lub ma dużą zawartość soli
-
emalia - zasobniki są pokryte warstwą specjalnej emalii, co sprawia, że są odporne na korozję. Są bardziej estetyczne niż bojlery stalowe, ale z drugiej strony koszt zakupu jest nieco wyższy
-
tworzywa sztuczne - tego typu zasobniki są lekkie i łatwe montażu. Cechują się odpornością na korozję, a ich żywotność jest dłuższa niż bojlerów stalowych. Cena bojlerów z tworzywa sztucznego jest wyższa niż stalowych
-
miedź - zbiorniki z miedzi są drogie, ale bardzo wytrzymałe i odpornę na korozję. Mają bardzo dobrą przewodność cieplną, co pozwala na szybkie nagrzewanie wody. Są estetyczne i można je łatwo przystosować do różnych rozmiarów i kształtów.
Podział ze względu na konstrukcję
Bojlery różnią się ze względu na budowę. Rozróżnia się kilka rodzajów zasobników, które różnią się wyposażeniem i sposobem przygotowywania ciepłej wody.
1. Bojler dwupłaszczowy
Bojler dwupłaszczowy (inaczej nazywany zbiornikiem w zbiorniku), to urządzenie, służące do podgrzewania wody, które składa się z dwóch zbiorników, zasobnik zawierający wodę do podgrzania jest umieszczony wewnątrz większego zbiornika, a pomiędzy naczyniami znajduje się izolacja termiczna. Takie rozwiązanie sprawia, że zewnętrzny zbiornik pełni funkcję izolacyjną, utrzymując ciepło wewnątrz i zapobiegając jego utracie.
Metoda działania tego typu zasobnika jest prosta, ale skuteczna. Woda podgrzana przez urządzenie grzewcze, takie jak: kocioł, pompa ciepła, czy panele solarne, doprowadzana jest do zewnętrznej warstwy, która z kolei ogrzewa mniejszy zasobnik. Obecnie bojlery dwupłaszczowe uznawane są za jedną z najskuteczniejszych metod przygotowywania i magazynowania ciepłej wody użytkowej. Takie rozwiązanie jest chętnie wybierane zarówno do domów jednorodzinnych, biur, czy obiektów użyteczności publicznej.
2. Bojler z jedną wężownicą
Bojler z jedną wężownicą to rozwiązanie znane od wielu lat, niezawodne, efektywne i chętnie wybierane. Ten rodzaj zasobnika wyposażony jest w wężownicę, czyli rurę zazwyczaj wygiętą w kształt spirali. Wypełniona jest czynnikiem grzewczym, zazwyczaj w postaci ciepłej wody podgrzanej przez urządzenie grzewcze np. kocioł. Zastosowanie wężownicy pozwala na skuteczne oddzielenie wody kotłowej od wody użytkowej.
Bojlery z jedną wężownica są popularne ze względu na swoją prostotę i skuteczność w podgrzewaniu wody. Dzięki zastosowaniu jednej wężownicy, zasobnik ten jest zwykle tańszy i zajmuje mniej miejsca niż bojlery z dwiema wężownicami.
Z drugiej strony bojler wyposażony tylko w jedną wężownicę może cechować się dłuższym czasem oczekiwania na ciepłą wodę, w momencie kiedy jest na nią większe zapotrzebowanie.
3. Bojler z dwiema wężownicami
Bojler z dwiema wężownicami to urządzenie do podgrzewania wody, które składa się ze zbiornika na wodę oraz dwóch wężownic. Dwie wężownice to odpowiedź na zapotrzebowanie na większą powierzchnię grzewczą niż w przypadku zasobników wyposażonych w jedną wężownicę. Wężownice mogą być podłączone do dwóch różnych źródeł ciepła, np. do kotła i kolektorów słonecznych, co pozwala na podgrzewanie wody bezpośrednio w zasobniku z użyciem niezależnych źródeł energii.
Bojlery posiadające dwie wężownice charakteryzują się krótszym czasem nagrzewania wody, a dwukrotnie większa powierzchnia grzewcza zapewnia wyższy komfort korzystania z ciepłej wody użytkowej. Ponadto, ten typ bojlera wykorzystuje mniej energii do osiągnięcia zadanej temperatury. Co więcej, dodatkowa wężownica nie wpływa na zwiększenie rozmiarów całego zasobnika.
4. Bojler bez wężownicy
Bojler bez wężownicy to rodzaj bojlera, który nie ma wężownicy umieszczonej wewnątrz zbiornika, a wodę podgrzewa bezpośrednio wymiennik grzewczy lub grzałka elektryczna, który znajduje się na zewnątrz zbiornika. Tego typu zasobniki zazwyczaj cechuje niższa cena niż bojlery z wężownicą i mają mniejsze wymiary, co ułatwia ich montaż nawet w niewielkich pomieszczeniach.
Jak działa bojler?
Bojler, inaczej nazywany podgrzewaczem wody, działa na zasadzie nagrzewania wody w zamkniętej przestrzeni, a następnie przechowywania jej w zbiorniku. Proces ten przebiega w następujący sposób:
-
Woda zimna jest dostarczana do zbiornika bojlera przez rurę doprowadzającą wodę.
-
Wewnątrz zbiornika znajduje się element grzewczy, który jest podłączony do źródła energii, np. do sieci elektrycznej lub do kotła grzewczego. Element grzewczy może być wykonany z różnych materiałów, np. z miedzi, stali nierdzewnej lub tytanu.
-
Kiedy element grzewczy jest włączony, zaczyna się nagrzewanie wody w zbiorniku. Woda jest podgrzewana do określonej temperatury, która jest ustalana na termostacie.
-
Gdy temperatura wody w zbiorniku osiągnie ustaloną wartość, element grzewczy jest wyłączany.
-
Woda w zbiorniku jest przechowywana, aż do momentu użycia. Gdy kran jest otwierany, ciepła woda z zbiornika jest pobierana i przesyłana przez rury do miejsca użycia, np. do kuchni lub łazienki.
Gdy ilość ciepłej wody w zbiorniku spada poniżej pewnego poziomu, element grzewczy zostaje włączony ponownie, aby podgrzać wodę do ustalonej temperatury.
Jaką moc bojlera wybrać?
Do określenia zapotrzebowania na ciepłą wodę i tym samym mocy urządzenia, między innymi należy wziąć pod uwagę czynniki takie jak:
-
liczba użytkowników
-
ilość punktów czerpalnych
-
przyzwyczajenia w kwestii zużycia wody
Jaki bojler elektryczny dla 4-osobowej rodziny sprawdzi się najlepiej?
Na samym początku ważne jest określenie indywidualnych potrzeb mieszkańców. Przeważnie stosuje się bojler o pojemności 40 litrów dla jednej, bądź dwóch osób. Wraz z każdym kolejnym mieszkańcem rośnie zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową. Dlatego w przypadku rodziny 4 osobowej pojemność zasobnika powinna wynosić około 100-120 litrów. Należy pamiętać, że im większe zapotrzebowanie na ciepłą wodę, tym większe zużycie energii i wyższy koszt podgrzewania wody. Duża pojemność bojlera może skutkować także dłuższym czasem nagrzewania.
Na co zwrócić uwagę podczas wyboru bojlera?
Chcąc dobrać odpowiedni zasobnik na c.w.u. należy zwrócić uwagę na podstawowe parametry techniczne urządzenia. Mają one wpływ przede wszystkim na szybkość podgrzewania wody, a także na późniejszy koszt eksploatacji.
Istotnym parametrem jest możliwość regulacji temperatury, dostępne są modele wyposażone w pokrętła lub sterowanie elektroniczne z regulacją natężenia strumienia wody. Drugi rodzaj cechuje się większa precyzją w doborze temperatury grzewczej.
Moc urządzenia to kolejne ważne kryterium doboru bojlera elektrycznego. W zasadzie im wyższa moc, tym krótszy czas nagrzewania wody. W przypadku małych gospodarstw domowych, zazwyczaj wystarczy bojler o mocy 1-3 kW. Natomiast dla większych gospodarstw warto rozważyć większą moc - urządzenie o mocy 3-6 kW jest optymalnym wyborem.
Oprócz regulacji temperatury i mocy bojlera, warto zwrócić uwagę także na przenikalność ciepła. Jej wartość zależy od jakości termoizolacji zasobnika - im lepsza izolacja, tym mniejsza przenikalność. Kluczowe są również inne parametry techniczne bojlera, takie jak czas nagrzewania wody, pojemność zbiornika oraz wydajność, ponieważ mają one wpływ na efektywność działania bojlera i jego zdolność do dostarczenia ciepłej wody na potrzebny czas.
Czym może skutkować źle dobrana pojemność bojlera?
Nieprawidłowo dobrana pojemność bojlera może dawać o sobie znać każdego dnia, szczególnie w porach, kiedy następuje najwyższe zużycie ciepłej wody użytkowej. W tym przypadku może dojść do sytuacji, w której trzeba będzie czekać na ponowne podgrzanie wody, ponieważ została już w całości zużyta przez innego domownika. Problem może być bardziej dokuczliwy, kiedy w domu znajduje się więcej niż jedna łazienka.
Ponadto zbyt mała pojemność bojlera to tylko pozorna oszczędność. Początkowe koszty zakupu będą niższe niż w przypadku zbiornika o większej pojemności, ale późniejsze koszty eksploatacji mogą okazać się bardzo wysokie z powodu niemalże ciągłej pracy urządzenia (aby zapewnić ciepłą wodę).
Kolejnym skutkiem złego doboru bojlera jest krótsza żywotność zasobnika. Gdy bojler jest zbyt mały, a domownicy często korzystają z ciepłej wody, co z kolei może prowadzić do przeciążenia urządzenia i skrócenia jego żywotności. Z drugiej strony, kiedy pojemność bojlera jest zbyt duża, jego duży pobór energii może wpłynąć negatywnie na długość jego eksploatacji.
Jaka jest żywotność bojlerów?
Okres żywotności bojlera zależy, w głównej mierze, od czynników takich jak rodzaj materiału, jakość wykonania, warunki użytkowania, czy częstotliwość konserwacji i napraw.
Bojlery wykonane zgodnie z normami zazwyczaj cechują się żywotnością na poziomie 5-15 lat. Bojlery emaliowane są zwykle bardziej trwałe niż stalowe, ale są też droższe. Zasobniki wytwarzane z tworzyw sztucznych i miedzi są z kolei najtrwalsze, ale mają także wyższą cenę.
Warto pamiętać, że przy niewłaściwych warunkach użytkowania żywotność bojlera może ulec znacznemu skróceniu, np. kiedy woda jest zbyt twarda lub ma wysoką zawartość soli, co prowadzi do korozji, lub jeśli bojler ulega częstemu przegrzaniu.
W celu wydłużenia czasu eksploatacji zasobnika należy zadbać o regularną konserwację i naprawy oraz postawić na sprawdzonego producenta i model o dobrych parametrach.
Kiedy należy wymienić bojler?
Należy wymienić bojler, gdy:
-
jest uszkodzony lub zepsuty - jeśli bojler ma poważne usterki, takie jak wycieki wody, awarie elementów grzewczych, uszkodzenia obudowy, to wymaga on natychmiastowej wymiany.
-
nie działa efektywnie - jeśli bojler zaczyna działać mniej efektywnie, np. nie podgrzewa wody w wystarczającej ilości lub traci ciepło zbyt szybko, to może to oznaczać, że jest już przestarzały i należy go wymienić.
-
jest zbyt mały lub za duży - jeśli bojler jest zbyt mały, to może nie zapewnić wystarczającej ilości ciepłej wody dla potrzeb użytkowników, natomiast jeśli jest zbyt duży, to będzie marnotrawił energię i zwiększał koszty eksploatacji.
-
przekracza swój czas użytkowania - jak już wspomniano, bojlery mają określoną żywotność, po której należy je wymienić.
-
chcesz zwiększyć efektywność energetyczną - jeśli chcesz zmniejszyć koszty energii i zwiększyć efektywność energetyczną swojego domu, warto rozważyć wymianę starego bojlera na nowszy i bardziej energooszczędny model.
Co zrobić gdy bojler nie grzeje wody?
Awaria bojlera nie powinna być powodem do paniki. To urządzenie, które poddawane jest codziennej eksploatacji i przyczyna jego nieprawidłowego działania może być sumą kilku czynników, w tym: nagromadzenie zanieczyszczeń, brak napięcia w gniazdku, przepalenie grzałki zasobnika, awaria termostatu.
Często zdarza się, że za awarią bojlera stoi brak napięcia w gniazdku. W tym wypadku warto spróbować podłączyć urządzenie do innego kontaktu. Prawidłowe działanie zasobnika sygnalizują diody na panelu sterowania - jeśli przed przepięciem do innego gniazdka się nie świeciły, wskazuje to na problem z napięciem.
Wiele modeli zasobników jest wyposażonych w specjalną diodę, która zapala się w razie wystąpienia awarii grzałki. Świecąca się dioda może oznaczać problemy z bezpiecznikiem termicznym grzałki lub nieprawidłowości w przepływie prądu przez grzałkę.
Jeśli termostat działa nieprawidłowo może powodować problem w postaci nieodpowiedniej temperatury wody, naprzemiennego włączania i wyłączania grzałki, czy braku podgrzewania wody. Uszkodzony termostat może podgrzewać wodę do zbyt wysokiej lub zbyt niskiej temperatury. Ciągłe włączanie i wyłączanie grzałki prowadzi do zwiększenia zużycia energii i powoduje szybsze zużycie elementów grzewczych. W przypadku, gdy termostat jest całkowicie uszkodzony, grzałka może przestać działać całkowicie, co w efekcie uniemożliwi podgrzanie wody.